Myślisz o własnym biznesie? 80 proc. nowych firm upada w ciągu pierwszego roku. Sprawdź, jak tego uniknąć

Dla właściciela firmy praca na swoim to wiele stresu oraz ryzykowanie własnym majątkiem i często – swoim dobrym imieniem.

Jak się okazuje, co 5. przedsiębiorca nie zdecydowałby się na ponowne założenie firmy w swojej branży. Wynika tak z badania zrealizowanego w ramach projektu „Skaner MŚP”, przez Instytut Keralla Research w październiku 2022.

Każda decyzja podejmowana na starcie – od stworzenia biznesplanu, przez szukanie źródła finansowania, po zatrudnienie pracowników – może mieć wpływ na to, czy biznes wytrzyma pierwszy rok działalności, czy upadnie z długami. Każdy początkujący przedsiębiorca powinien odpowiedzieć sobie na kilka pytań, które znacząco ułatwią start z własną działalnością.

Podstawowe pytania, na jakie musimy znaleźć odpowiedzi jeszcze na etapie teoretycznych rozważań, przed założeniem firmy to:

• Jakie produkty/usługi ma oferować firma i dlaczego – czy będzie próbować wypełnić niszę na rynku, czy korzystać z dobrej koniunktury w danej branży?
• Co jest wyjątkowego w oferowanych produktach/usługach? Czym firma będzie wyróżniać się na rynku – unikatową ofertą, jakością produktów, niebanalną reklamą?
• W jaki sposób zamierza dotrzeć do potencjalnych klientów?
• Jakie będą kanały sprzedaży?
• Jaki jest cel biznesowy na najbliższy rok, dwa – ile musi zarobić firma, by przetrwać pierwszy, najtrudniejszy okres działalności, itp.?

– Ustalenie odpowiedzi na te pytania i analiza rynku są kluczowe, by z sukcesem wystartować z nowym biznesem, utrzymać się na rynku w najbardziej newralgicznym okresie i nie tylko nie stracić pieniędzy, które poświęciliśmy na założenie firmy, ale również, by nie skończyć z długiem. Należy również pamiętać o tym, że formalny biznesplan będzie prawdopodobnie potrzebny, gdy początkujący przedsiębiorca będzie starać się w banku o pieniądze na start firmy [więcej informacji poniżej] – podpowiada Kamila Stachowicz, ekspert Intrum.

Wiele biznesów na start musi zainwestować w kilka osób. Jeżeli nie planujemy działać w pojedynkę, biznesplan powinien więc zawierać informacje na temat zespołu, który będzie pracować w firmie.

– Jeżeli na początku działalności nasza firma nie ma wielu klientów/zleceń, nadmiernie rozbudowany zespół nie zarobi na siebie, a co więcej, będzie sporym obciążeniem finansowym dla firmy, biorąc pod uwagę obecne koszty związane z zatrudnianiem pracowników. Nie należy jednak popadać w drugą skrajność, ponieważ przez brak wystarczającej liczby pracowników, przedsiębiorca również może ponieść straty – nie będzie mógł przyjmować kolejnych zleceń, ponieważ nie będzie miał ich kto obsłużyć – komentuje Kamila Stachowicz, ekspert Intrum.

Zakładanie własnej firmy wiąże się z wyborem formy prawnej prowadzonej działalności gospodarczej. Ten krok jest również ważny, ponieważ decyzja podjęta w tym przypadku, będzie mieć wpływ na inne aspekty funkcjonowania biznesu, m.in. na kwestie podatkowe i związane z nimi procedury, odpowiedzialność majątkową właściciela firmy, itp.

Obok jednoosobowej działalności gospodarczej (JDG), mamy do wyboru kilka rodzajów spółek. Ustrój spółek handlowych określony jest przez Kodeks spółek handlowych. Według niego mamy do wyboru spółki kapitałowe i spółki osobowe:

• spółka z ograniczoną odpowiedzialnością
• spółka akcyjna
• spółka partnerska
• spółka jawna
• spółka komandytowa
• spółka komandytowo-akcyjna.

Jak podaje GUS, oprócz jednoosobowych działalności gospodarczych, spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są najbardziej popularną formą prawną prowadzenia działalności w naszym kraju.

Aby założyć jednoosobową działalność gospodarczą, należy złożyć wniosek do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej. Wniosek można przesłać online, jeżeli posiadamy Profil Zaufany lub podpis elektroniczny.

Złożenie wniosku do CEIDG jest równocześnie wnioskowaniem o nadanie numeru REGON, zgłoszeniem do US i ZUS (lub KRUS). Jeżeli przedsiębiorca nie dołączy do wniosku rejestracyjnego zgłoszenia do ubezpieczenia w ZUS, na 7 dni na dopełnienie tych formalności w ZUS-ie.

– Nazwa „jednoosobowa działalność gospodarcza” może być myląca. Nie oznacza, że w firmie może pracować jedna osoba – jej właściciel. Jak najbardziej może on zatrudniać pracowników: na umowę zlecenie i dzieło, jak również w oparciu o umowę o pracę. Jeżeli więc zakładając JDG, chcemy również zatrudnić zespół, musimy pamiętać o kolejnych obowiązkach wynikających z tego faktu – zaznacza Kamila Stachowicz, ekspert Intrum.

W pierwszym kwartale br. do rejestru CEIDG wpłynęło ponad 80 tys. wniosków dot. założenia jednoosobowej działalności gospodarczej. Tym samym nastąpił wzrost o przeszło 6% rdr.

Proces formalnej rejestracji spółki trwa zdecydowanie dłużej i wiąże się z dodatkowymi kosztami. Wymaga również posiadania kapitału zakładowego, czyli wkładu od wszystkich wspólników.

Pierwszym krokiem będzie udanie się do notariusza w celu sporządzenia umowy spółki w formie aktu notarialnego. Wiąże się to z opłatą – ostateczna suma jest związana m.in. ze szczegółowością/długością umowy. Następnie należy złożyć wniosek o wpis do Krajowego Rejestru Sądowego. Uzyskanie wpisu do KRS jednocześnie oznacza, że spółce zostaną nadane numery NIP i REGON – konieczne do prowadzenie działalności.

Spółkę można założyć również przez Internet w specjalnym systemie teleinformatycznym Ministerstwa Sprawiedliwości. Wniosek do KRS można również przesłać ta drogą.

Ważnym i niezbędnym krokiem jest wniesienie wkładu minimum 5000 zł na cel pokrycia kapitału zakładowego. Ostatnim etapem jest złożenie deklaracji NIP-8. Chodzi o tzw. zgłoszenie identyfikacyjne w zakresie danych uzupełniających KRS. Kiedy rejestrujemy spółkę w KRS, we wniosku podajemy podstawowe dane dot. firmy, które są potrzebne do nadania numeru NIP i REGON.

Obowiązki wynikające z bycia płatnikiem ZUS lub obowiązki podatkowe sprawią, że będziemy musieli jeszcze złożyć w Urzędzie Skarbowym deklarację NIP-8. To dane uzupełniające, np. numer rachunku bankowego lub miejsce prowadzenia działalności. Urząd przekazuje ją w imieniu przedsiębiorcy do ZUS-u i GUS-u.

Bez względu na to, czy prowadzimy jednoosobową działalność gospodarczą, czy jesteśmy wspólnikiem spółki z o.o., przedsiębiorcy są zobowiązani do opłacania składek ZUS i rozliczania się z Urzędem Skarbowym. Po pół roku od założenia działalności przez następne 24 miesiące przedsiębiorcę obowiązuje tzw. mały ZUS, czyli płaci preferencyjne stawki na ubezpieczenia. Po tym czasie obowiązują już standardowe stawki. Gdy zakładamy jednoosobową działalność gospodarczą lub minęło 5 lat od zamknięcia poprzedniego biznesu, możemy skorzystać z tzw. ulgi na start, a później z małego ZUS-u.

To możliwość niepłacenia składek na ubezpieczenia społeczne przez pierwszych 6 miesięcy funkcjonowania przedsiębiorstwa. Po tym okresie obowiązuje przez 2 lata „mały ZUS”, a gdy one miną – obowiązują pełne stawki.

– Początkujący przedsiębiorca powinien pamiętać o zobowiązaniach podatkowych, których niedopełnienie wiąże się z karami finansowymi. Chodzi o wpłatę zaliczki na podatek dochodowy do 20. dnia miesiąca po miesiącu/kwartale, którego zaliczka dotyczy. Podatek VAT (jeżeli obowiązuje w danym przypadku) należy uiszczać do 25. dnia miesiąca następującego po okresie rozliczeniowym (miesięcznym albo kwartalnym) – przypomina Kamila Stachowicz, ekspert Intrum.