Inflacja głównym źródłem problemów finansowych Polaków. Przeterminowane zobowiązania konsumentów przekroczyły 77 mld zł

Przed rokiem Polacy upatrywali przyczyn własnych kłopotów finansowych głównie w niskich zarobkach, nieprzewidzianych wydatkach i zdarzeniach losowych, obecnie, najczęściej pojawiającym się problemem jest inflacja (36 proc.), w drugiej kolejności rodacy podają niskie zarobki (22 proc.), a w trzeciej – wysokie koszty spłacanych kredytów (8 proc.).

Kwota zaległego zadłużania, która wywołuje obawy, a nawet odbiera nadzieję na wyjście z problemów finansowych wśród badanych, jest zróżnicowana. Wg badania BIG InfoMonitor dla niemal co trzeciego Polaka (30 proc.) barierę taką stanowi już 10 tys. złotych. Z drugiej strony 19 proc. respondentów zwątpiłoby w możliwość wyjścia z długów dopiero przy kwocie 500 tys. złotych.

Deklaracje badanych, że poważny kłopot dla sporej części społeczeństwa stanowi uporanie się z kwotą 10 tys. zł, potwierdzają dane zgromadzone w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor oraz bazie informacji kredytowych BIK. Niespłacane długi ma obecnie niemal 2,7 mln osób, z czego ponad 2,1 mln posiada zaległości pozakredytowe, czyli niespłacane zobowiązania np. za media, czynsz, multimedia czy alimenty, a prawie 1,1 mln ma zaległe zobowiązania kredytowe. Część z nich ma długi w obu bazach.

– Najbardziej problematyczne do spłacenia są kwoty od 2 do 5 tys. zł, bo aż 17 proc. osób posiada takie zaległości. 15 proc. osób ma do zwrotu zobowiązania od 5 do 10 tys. zł. W ciągu 9 miesięcy tego roku liczba dłużników powiększyła się o 18 342 osoby – wskazano.

21 proc. Polaków zadeklarowało, że posiada co najmniej jedno zaległe zobowiązanie, np. kredyt lub nieopłacony w terminie rachunek. 42 proc. Polaków ma nieuregulowane zobowiązania w bankach, a 18 proc. w firmach pożyczkowych. Co czwarta osoba posiadająca zaległości, nieterminowo spłaca zobowiązania wobec członków własnej rodziny (26 proc.), a 14 proc. wobec znajomych.

Osoby posiadające zaległe zobowiązania finansowe wyrażają silne przekonanie, że gdyby nie inflacja, to szybciej wyszłyby z zadłużenia (41 proc. osób zdecydowanie się zgadza, a 31 proc. raczej się zgadza z takim stwierdzeniem). 62 proc. osób zadłużonych potwierdza pogląd, że z powodu inflacji kwota ich zaległych zobowiązań systematycznie rośnie. 84 proc. Polaków nie dostrzega, by w wyniku inflacji zmianie uległa liczba zobowiązań, z którymi zalegają.

– Z danych zgromadzonych w Rejestrze Dłużników BIG InfoMonitor i bazie informacji kredytowych BIK, w najgorszej sytuacji są przedstawiciele pokolenia X, czyli osoby między 45 a 54 rokiem życia, gdzie prawie 569 tys. ma do spłaty ponad 23 mld zł – jest to najwyższa kwota zaległości w porównaniu z pozostałymi grupami wiekowymi. Z kolei najwięcej dłużników jest w grupie wiekowej 35-44 lata - 681 088 osoby – podano.

– Każdą decyzję o zaciąganiu nowych zobowiązań warto dobrze przemyśleć. Pieniądze są ważne, bo dzięki nim łatwiej radzimy sobie w trudnych czasach. Pamiętajmy jednak, że im mniej ich posiadamy, tym bardziej racjonalnie i konsekwentnie musimy nimi gospodarować. Również zaciągając zobowiązania czy to w formie kredytów, pożyczek pozabankowych czy pożyczek BNPL musimy robić odpowiedzialnie i zawsze zadać sobie pytanie czy będę miał możliwość ich terminowej spłaty – przypomina prof. Waldemar Rogowski, Główny Analityk BIG InfoMonitor (Grupy BIK).

Aby odpowiedzialnie zadłużać się, warto pamiętać o głównych zasadach:

1. Planuj wydatki, w pierwszej kolejności płać stałe i najważniejsze rachunki: czynsz, energię, raty kredytów itd. Pamiętaj o obsłudze zobowiązań, które mogą przysporzyć kłopotów i zwiększyć koszty.
2. Nie odkładaj płatności na później, jak uskłada się górka, to możesz nie dać rady.
3. Szukaj oszczędności – zbieraj paragony, by lepiej planować domowe wydatki. Naucz się rozróżniać pomiędzy prawdziwymi potrzebami, zakupami niezbędnymi do życia a tzw. zachciankami.
4. Korzystaj z doświadczenia innych – listy pomysłów na oszczędzanie znajdziesz także w internecie.
5. Plany naprawcze, oszczędności uzgadniaj z domownikami – mogą być źródłem cennych pomysłów i inspiracji. Ich zaangażowanie jest też ważne dlatego, że koszty wprowadzanych zmian mogą też poczuć na własnej skórze. Jeśli więc nie będą wprowadzeni w temat, mogą się buntować, a dom stanie się areną kłótni o pieniądze i wydatki.
6. Szukaj nowych źródeł dochodów – żadna praca nie hańbi.
7. Jeśli w „wiązaniu końca z końcem” nie zawsze wystarcza na ważne sprawy, pożyczaj z rozwagą.
8. Nie nadużywaj przyznanych limitów na tzw. koncie debetowym.
9. Uważaj, jeśli chcesz lub musisz pożyczać na spłatę zaległych już zobowiązań, jest to sygnał, że wpadasz w spiralę zadłużenia.
10. Nie oczekuj cudownych rozwiązań. Bądź ostrożny w podejściu do „super ofert” pomocy w oddłużeniu, w czyszczeniu historii kredytowych itd.
11. Patrz, co podpisujesz. Jeśli pożyczasz, uważnie czytaj umowę i warunki spłaty.
12. Każdy może wpaść w pułapkę zadłużenia, powodów może być wiele. Z myślą o tym powstała ustawa o upadłości konsumenckiej, która daje dłużnikom drugą szansę.
13. Pamiętaj, większość wierzycieli skłonna jest do rozmowy i preferuje strategie ugodowe.