Czy pracodawcy inwestują w pracowników? Sprawdź, na co wydają pieniądze

Ile firm upadnie przez pandemię? Eksperci z Polskiego Instytutu Ekonomicznego spodziewają się, że po I kw. 2021 r. będzie ich mniej niż dotychczas. Dane za pierwszy kwartał nie napawają optymizmem. „Liczba zamykanych działalności gospodarczych w I kw. 2021 r. była najwyższa od 2 lat” – oszacowali eksperci PIE na podstawie danych GUS.

W pierwszych miesiącach 2021 r. przedsiębiorcy zamknęli najwięcej firm w trzech miastach wojewódzkich – w Warszawie, Gdańsku i Krakowie. Ponad połowę spółek wyrejestrowano w miastach wojewódzkich. Z rynku zniknęło 7629 dużych podmiotów. To o 18,7 proc. więcej niż w I kw. 2020 roku. Najczęściej z prowadzenia działalności rezygnowali duzi przedsiębiorcy. Jednocześnie z rejestru REGON wyrejestrowano aż 46 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych. To nadal o 45 proc. mniej niż rok temu.

Paradoksalnie w II kw. 2020 r. liczba wyrejestrowanych z REGON firm była najniższa od 5 lat. Wielu przedsiębiorców utrzymało się na powierzchni dzięki tarczom antykryzysowym – wskazują eksperci PIE. W tym czasie wyrejestrowanie firmy było trudniejsze ze względu na przejście urzędników na pracę zdalną. Ponadto nikt jeszcze nie wiedział, jak duża będzie skala pandemii, a wielu przedsiębiorców decydowało się na zawieszenie działalności, żeby uniknąć jej zakończenia.

W 2019 r. co trzeci pracodawca planował inwestować w 2020 r. w kompetencje pracowników (35 proc.) oraz poprawę bezpieczeństwa transakcji poprzez zacieśnianie relacji z klientami (31 proc.), ale podczas pandemii przedsiębiorcom zmieniły się priorytety – podkreślają autorzy badań zrealizowanych przez PIE w 2019 r. i 2020 r. na dużych próbach minimum 1000 osób. Pod koniec 2020 r. firmy miały inne plany inwestycyjne – najważniejsze stało się dla nich zacieśnianie relacji z klientami (wzrost do 45 proc.), na drugim miejscu znalazła się sprzedaż online produktów i usług (wzrost z 18 proc. w 2019 r. do 43 proc. w 2020 r.), trzecią pozycję w zestawieniu zajęło zmniejszenie szkodliwego oddziaływania na środowisko (wzrost z 13 do 28 proc.), związane z bezpieczeństwem sanitarnym, a rozwój pracowników znalazł się na 4. miejscu (spadek z 35 do 26 proc.).

Zdecydowane tąpnięcie miało miejsce w gastronomii i hotelarstwie, gdzie pracodawcy nie tylko ograniczyli inwestycje w pracowników, ale i w relacji z klientami. Obostrzenia znacznie ograniczyły wachlarz możliwości działania przez bary, restauracje czy hotele. Inaczej na pandemię zareagowały firmy zajmujące się przetwórstwem przemysłowym, które postawiły na zacieśnianie relacji z klientami, zwiększyły inwestycje w sprzedaż online oraz rozwój i technologie. Odmienną strategię obrali przedsiębiorcy z branży kultury, rozrywki i rekreacji, także mocno ograniczeni przez pandemię. Ze względu na zamknięcie licznych placówek zmuszeni byli oni do zwiększenia nakładów na badania i rozwój oraz sprzedaż online.

Pod koniec 2020 r. aż 40 proc. firm zaobserwowało spadek popytu na swoje produkty lub usługi. Ich właściciele ci stali się także świadomi zwiększonego ryzyka związanego z prowadzeniem działalności gospodarczej. Co czwarty przedsiębiorca (27 proc.) miał problem z zatorami płatniczymi, a 32 proc. podmiotów gospodarczych zaczęło w większym stopniu wykorzystywać nowoczesne technologie.

W kwietniu 2020 r. aż 40 proc. firm przebadanych przez PIT łudziło się, że pandemia utrzyma się przez kilka miesięcy, a przed wakacjami sytuacja powróci do normy. Czas jednak pokazał, że stało się inaczej. Siłą rzeczy inwestycje w rozwój pracowników zeszły na dalszy plan, a ich miejsce zajęło rozwijanie relacji z klientami oraz inwestowanie w nowoczesne technologie.

Od wybuchu epidemii do połowy kwietnia łączna kwota wsparcia dla przedsiębiorców z tarczy antykryzysowej wyniosła 204,62 mld złotych – 70,15 mld zł pochłonęły narządzia PFR (Polski Fundusz Rozwoju), na 71,31 mld zł opiewa pomoc z BGK (Bank Gospodarstwa Krajowego), 30,39 mld zł z MRPiT (Ministerstwo Rozwoju, Pracy i Technologii), 32,57 mld zł – z ZUS (Zakład Ubezpieczeń Społecznych), a 0,199 mld zł z ARP (Agencja Rozwoju Przemysłu) – wynika z danych KPRM na dzień 9 kwietnia 2021 roku.